„Krzyczę na dzieci, a przecież nie chcę. Nie wiem jak temu zapobiec.” To zachowanie, to zmora wielu starających się rodziców. Łapią się na tym, że znów popełnili ten sam błąd. Robią to pod wpływem stresu, frustracji, irytacji lub złości. Im bardziej dzieci się nie słuchają, tym bardziej rodzic krzyczy.
Dlaczego dzieci nie słuchają? Dlaczego nie reagują na prośby, polecenia i doprowadzają do sytuacji, w których opanowanie zmienia się w krzyk – „nie rób tego nigdy więcej!” lub „żeby to mi było ostatni raz”. Mama wielokrotnie powtarza te same polecenia, bez żadnych pozytywnych wyników. Jakby mówiła do ściany. Dziecko buntuje się i też zaczyna krzyczeć. Sytuacja robi się nerwowa. Co dalej? Co możesz zrobić zamiast krzyczeć, aby zdyscyplinować dziecko? Co właściwie zadziała?
Pamiętaj, za każdym razem, gdy krzyczysz przenosisz swoją frustrację na dziecko. Tym samym zachęcasz do działania w podobny sposób i przekazywania tego samego zachowania w stosunku do innych. Wszystkim zdarza się popełniać te błędy. W efekcie zamiast pomóc w określonej sytuacji, po prostu zaogniamy atmosferę i wszystko zaczyna wymykać się spod kontroli. Jak więc dyscyplinować dziecko bez krzyku?
Oto 10 sprawdzonych sposobów na dyscyplinowanie dzieci bez krzyku.
-
Bądź przy swoim dziecku.
Postaraj się odciągnąć je od konfliktowej sytuacji i zwrócić uwagę na nie samo, ponieważ bardzo prawdopodobne, że złe zachowanie nie wynika z tego, że dziecko nie dostało tego, czego chciało, ale bardziej z poszukiwania Twojej uwagi. Bardzo często, kiedy dzieci mają kłopoty z komunikowaniem się, zwykle zaczynają wyrażać swój gniew i frustrację na innych. Poświęcając dziecku uwagę pokazujesz, że dziecko jest dla Ciebie ważne, że rozumiesz jak się czuje i może na Ciebie liczyć. Okazuj miłość i czułość. Zadbaj, by twoje dziecko wiedziało, że je kochasz nawet, gdy źle się zachowuje, ale i o to, że takie zachowanie ci się nie podoba i się na to nie zgadzasz. Poczucie bezpieczeństwa dają również jasno określone przez rodziców wcześniej zasady i reguły oraz ich konsekwentne przestrzeganie. To doskonały pomysł, by spisane, wywieszone były gdzieś w widocznym miejscu, by zawsze można było się na nie powołać i opanować sytuację bez nerwów.
-
Uspokój sytuację.
Weź głęboki oddech razem z dzieckiem. Zamiast się denerwować zastosuj metodę „czerwonego światła”. Zatrzymaj się na chwilkę, weź trzy głębokie oddechy. Ta chwila wystarczy, by twój mózg zaczął zupełnie inaczej myśleć. Wystarczy też, by opanować zdenerwowanie i zacząć jasno myśleć nad reakcją, czy odpowiednimi słowami. Przytul dziecko, spokojnie wyjaśnij o co chodzi i co jest w jego zachowaniu niestosowne. To spowoduje, że zacznie ono częściej cię słuchać z przyjemnością, zamiast blokować się lub histeryzować, kiedy się rozgniewa.
-
Zrozum emocje dziecka.
Kiedy dziecko się uspokoi, możesz dopytać: „Czy naprawdę chciałeś bawić się tą zabawką, a może chodzi o coś zupełnie innego?”. Okaż mu empatię przenosząc się na jego poziom. Najprawdopodobniej poinformuje cię w końcu:” jestem zmęczony” lub „jestem naprawdę głodny”. Dowiedzieć się też możesz innych rzeczy, że np. ktoś mu zrobił wcześniej krzywdę, zabierając mu coś co było dla niego ważne lub wielu innych wartościowych na przyszłość informacji, które będziesz mogła wykorzystać w przyszłości dochodząc do prawdy, skąd u dziecka tak silne, negatywne emocje.
-
Mów spokojnie, ale stanowczo.
„Rozumiem, że jesteś zmęczony, ale powinieneś mi to powiedzieć, zamiast rzucać zabawkami.” Nawiąż kontakt wzrokowy, mów w sposób delikatny, ale stanowczy. Twoje dziecko jest bardziej skłonne słuchać spokojnego głosu niż krzyku. Pokaż powagę (staraj się nie uśmiechać bez względu na to, jak słodkie i niewinne jest w tym momencie twoje dziecko). Dziecko powinno wiedzieć, że to zachowanie, którego się dopuściło nie jest w porządku. Daj dziecku wskazówkę, jak ma właściwie postąpić następnym razem.
-
Bądź konsekwentny/a.
Jeśli chcesz, by Twoje dziecko wiedziało, ze nie wolno dotykać kuchenki, ciągnąć koleżankę za włosy – musisz mu o tym powiedzieć. Spokojnie i stanowczo: „nie wolno dotykać kuchenki, bo możesz się oparzyć, a to bardzo boli i długo się goi”, „nie wolno ciągnąć Ewy za włosy, bo sprawiasz jej tym ból.” Zakazy i nakazy uczą małego człowieka jak żyć, co jest słuszne, a co nie, co dobre, a co złe. Dziecko nie rodzi się z ta wiedzą. Przygotuj się też na to, że dziecko będzie cię często testować swoim zachowaniem czy nadal nie wolno tego, co zostało wcześniej zabronione – dlatego bycie konsekwentnym jest niezwykle ważne. Pamiętaj, jasno określone przez rodziców zasady i reguły oraz ich konsekwentne przestrzeganie daje dziecku poczucie bezpieczeństwa.
-
Daj przykład.
Następnym razem, gdy przewidujesz złe zachowanie postaraj się wyprzedzić sytuację. Poproś dziecko o poprawne zachowanie, pokazując mu, jak to zrobić prawidłowo. Pokaż jak ma sprzątnąć zabawki – możecie to robić na początku razem. Wspólne doświadczanie i przykład rodzica pozwoli mu na powtarzanie i utrwalanie dobrych zachowań w przyszłości.
-
Wytłumacz.
Zamiast mówić „przestań, co robisz?”, wyjaśnij jasno, dlaczego twoje dziecko nie może czegoś zrobić. „Nie wspinaj się na stół, bo po stole się nie chodzi i na nim nie siedzi. Przy stole się je, pisze i rysuje siedząc na krześle”. Z taką wiedzą dzieci są bardziej skłonne rozważyć to, co powiedziałeś i przestrzegać ustalonej zasady.
-
Określ, co może robić.
Kiedy wyjaśnisz dziecku, dlaczego nie wolno mu czegoś robić, powiedz, co może zrobić i postaraj się skupić jego uwagę na pozytywnych emocjach z tym związanych. „Możesz bawić się w swoim pokoju na dywanie. Tam ci będzie milutko pod nóżkami.” Stwierdzenie typu: „nie ma zabawek w salonie”, raczej nie zadziała, bo gdy czegoś nie wolno, to to często zachęca do występków.
-
Okazuj szacunek.
Nigdy nie upokarzaj, nie obgaduj, nie obrażaj, nie porównuj dziecka do nikogo, szczególnie w obecności innych. Jeśli zachowałeś się wobec dziecka niewłaściwie – nie bój się go przeprosić.
-
Doceniaj pozytywne zachowania.
Kiedy twoje dziecko słucha i postępuje zgodnie z regułami, powiedz mu, że to zauważyłaś. „Bawiłeś się dziś bardzo ładnie na podwórku!” Dzieci uwielbiają naszą uwagę, uczucie i gdy widzą nas szczęśliwych. Naturalnie będą chciały uzyskać twoją aprobatę i zadowolenie także innym razem.
Kiedy jesteś świadkiem złych zachowań dziecka, zamiast krzyczeć, zabierz je na bok, uspokój i zwróć uwagę spokojnie i stanowczo. Skoncentruj się na dziecku, zrozum jego uczucia i intencje. Zawsze utrzymuj kontakt wzrokowy, mówiąc spokojnie ale stanowczo. Wytłumacz dziecku, dlaczego nie wolno mu robić czegoś i jakie są konsekwencje tych działań. Powtarzaj, powtarzaj, powtarzaj i nigdy się nie poddawaj – zawsze postępuj zgodnie z tymi regułami, aby twoje dziecko uznało, że to ty tu jesteś szefem, a nie ono, choć wiedz, że o tą rolę nie raz jeszcze zawalczy. Wiedz też, że kiedyś nadejdzie czas na powolne oddawanie pałeczki, by mogło stać się odpowiedzialnym za siebie młodym człowiekiem. Ale o tym kiedy w kolejnym artykule.
Dyscyplinowanie dzieci bez krzyku to ogromne wyzwanie. Powodzenia!
Agata Szymendera – coach dziecięcy i rodzicielski. Ekspert, mentor i twórca Niebolandii.
https://niebolandia.pl/10-sposobow-dyscyplinowanie-dzieci-bez-krzyku/